Δευτέρα, Φεβρουαρίου 12, 2007

Σκοντάφτοντας



Στον «Λαβύρινθο του Πάνα», στον πάνω κόσμο τα μάτια τα βγάζουν οι βασανιστές και στον κάτω τα φορούν τα τέρατα σε παράξενα σημεία του σώματός τους. Περισσότερο από μια δυνατή ταινία ο Λαβύρινθος είναι μια πειστική ένδειξη ότι σήμερα όταν ανατρέπεις το σινεμά των «ειδών» με την ανάμιξη στο ίδιο έργο διαφορετικών ειδών (στην προκειμένη περίπτωση ένα ιστορικοπολιτικό δράμα με το σινεμά του φανταστικού) έχεις μεγαλύτερα περιθώρια να κάνεις τον θεατή δικό σου, καθώς οι άμυνές του είναι απροετοίμαστες και ο συγκινησιακός αιφνιδιασμός του ευχερέστερος. Στο σινεμά των ειδών ο θεατής ξέρει λίγο πολύ τί να περιμένει, πώς να το περιμένει, πότε να το περιμένει· ξέρει ακόμα και πότε είναι η ώρα να περιμένει αυτό που δεν περιμένει. Αν ο Λαβύρινθος ήταν μια ταινία για τον ισπανικό εμφύλιο, ο θεατής θα ήταν προετοιμασμένος για μια ταινία για τον ισπανικό εμφύλιο. Αν ο Λαβύρινθος ήταν μια ταινία για ένα κοριτσάκι που βλέπει τέρατα, εξίσου προετοιμασμένος θα ήταν. Μετά από πάνω από έναν αιώνα κινηματογράφου οι διαμορφωμένοι άγραφοι κανόνες κατηγοριοποίησης των ταινιών επιδρούν άμεσα και καθοριστικά, επιδρούν ανασχετικά, στα όσα πασχίζουν να σου περάσουν ο σκηνοθέτης και ο σεναριογράφος. Όταν όμως τα είδη μπερδεύονται, μπερδεύονται και οι προσδοκίες του θεατή, μπερδεύεται και ο ρους των πραγμάτων που έχει στο μυαλό του, σε ένα βαθμό αποσταθεροποιούνται οι βεβαιότητές του, και εκεί ακριβώς, σκοντάφτοντας, χάνοντας την ισορροπία του, είναι που μπορεί η ταινία να βρει και να εκμεταλλευθεί τον κενό χώρο στο μυαλό και την καρδιά του.

Εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση όλων αυτών είναι βέβαια το ταλέντο και δη το μεγάλο. Αν το έχεις μπερδεύεις τα είδη και 63 χρόνια πριν. Αν δεν το έχεις και πας να τσαλαβουτήσεις στα είδη χωρίς μπούσουλα, θα φας τα μούτρα σου. Ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο πάντως κατορθώνει να βρει την έξοδο απ' το Λαβύρινθό του με τα μούτρα αλώβητα (συν - πλην δυο μάτια).

12 Comments:

At 2/12/2007 09:29:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ο λοχαγός του, όμως, βγαίνει με σπασμένα μούτρα. Κι όπως είδα τις δύο φωτογραφίες μαζί, κατάλαβα ότι δεν ήταν τυχαίο το σημείο που χτυπήθηκε και το πώς άλλαξε το πρόσωπό του (δεν λέω λεπτομέρειες για να μην ακυρώσω τον αιφνιδιασμό για όσους δεν το έχουν δει).
Ομως, ακριβώς επειδή δεν ακολουθούνται οι γνωστοί κανόνες, υπάρχουν ακόμα ορισμένα σημεία που προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω. Οπως κάποιες σκηνές ωμής βίας, για τις οποίες δεν έχω βρει ακόμα το δικό μου κλειδί.
Είναι όπως όταν η καρδιά λέει "ναι" και το μυαλό λέει "ναι, αλλά πες μου γιατί". Είναι κι αυτός ένας λαβύρινθος. Ο λαβύρινθος της Α.

 
At 2/12/2007 12:45:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Εξαιρετική η επιλογή της προ 63ετίας παραπομπής. Προσωπικά το μυαλό μου είχε περιοριστεί σε πιο πρόσφατα φιλμ που τελικά αδυνατεί να τα κατατάξει κανείς σε ένα και μόνο ένα είδος - π.χ. Φάργκο.

 
At 2/12/2007 02:09:00 μ.μ., Blogger adaeus said...

Να γράφεις πιο συχνά κριτικές. Βαρέθηκα το Μικελίδη στην Ελευθεροτυπία και το Δανίκα στα Νέα.
Εσύ τουλάχιστον δεν κοινοτυπείς.

 
At 2/12/2007 06:11:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Α, δεν το είχα παρατηρήσει αυτό που λες σε σχέση με τον τραυματισμό του λοχαγού.
Μπαμπάκη, χαίρομαι ιδιαίτερα που σου άρεσε η παραπομπή. Capra rules :) Το Φάργκο πιστεύω ότι σε ένα είδος στηρίζεται, αλλά αλλάζει τα φώτα στις συντεταγμένες του (η αστυνομικός είναι δεκαεπτά μηνών έγκυος, οι κακοί αντί πανούργοι είναι πανηλίθιοι).
Αdaeus, εγώ πάλι βαρέθηκα εμένα ;)

 
At 2/12/2007 10:23:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

ειδα μονο το τρειλερ και ομολογουμενως μου κινησε το ενδιαφερον...πολυ τρομαχτικες εικονες ομως,ετσι ειναι?

πολυ σωστη η επισημανση σου-απαιτει ομως ΜΕΓΑΛΟ ΤΑΛΕΝΤΟ αυτο το παντρεμα για να μην καταληξει ανερματιστη παρωδια.

 
At 2/13/2007 02:51:00 π.μ., Blogger Old Boy said...

Squarelogic, έχουμε ειδικό μπλογκ αφιερωμένο κατά 50% στο μεξικάνικο σινεμά κι όμως τα συζητάμε εδώ ;)

 
At 2/13/2007 03:30:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Μιλάς σοβαρά οτι δε μπορούσες να φανταστείς το τέλος?
Δε σου φαινόταν πριν το διάλλειμα πως στο τέλος της ταινίας θα ανοίξει ο λαβύρυνθος για τη πριγκήπισα, θα νικήσουν σε αυτή τη μάχη οι αντάρτες και θα "γεμίσει το φεγγάρι"?
Είχε πολά καλά στοιχεία η ταινία, αλλά για μένα ο αιφνιδιασμός ήταν το υπερβολικό αίμα. Με αιφνιδίασε αυτό το τόσο άχρηστο χύσιμο αίματος...

 
At 2/13/2007 09:29:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Με αφορμή το σχόλιο του Κώστα, ας πω κάτι ακόμα. Αλλά ας μην το διαβάσουν όσοι δεν έχουν δει ακόμα την ταινία και δεν θέλουν να ξέρουν το τέλος.
Για το αίμα, Κώστα, έχουμε την ίδια αίσθηση. Αλλά το τέλος το αντιλήφθηκα διαφορετικά. Η πύλη του λαβυρίνθου ανοίγει μόνο στο τελευταίο όραμα της Οφηλίας, δηλαδή στην παραμυθένια πλευρά της ταινίας. Στην ρεαλιστική πλευρά, το σώμα της κείτεται στην άκρη της πύλης που θα την οδηγούσε στο βασίλειό της, αφού θυσιάστηκε για να σώσει τον αδερφό της.
Κι αυτό - με τους συμβατικούς κινηματογραφικούς κανόνες ανάγνωσης- είναι που συμβολίζει την θυσία των ανταρτών για να σωθούν οι ανυπεράσπιστοι από την δικτατορία ή την θυσία οποιουδήποτε για να σωθούν κάποιοι άλλοι.
Νομίζω ότι η κορυφαία επαναστατική ατάκα ήταν αυτή του γιατρού: "Το να υπακούς σε διαταγές χωρίς να σκέφτεσαι, είναι μόνο για ανθρώπους σαν εσάς, λοχαγέ". Μπορούσες να προβλέψεις το τέλος του γιατρού αλλά όχι απαραιτήτως ότι θα έβρισκε την δύναμη να του το πει κατάμουτρα.
Ετσι και η ταινία αναμενόταν να οδηγεί σε κάποιου είδους λύτρωση αλλά δεν θεωρούσα δεδομένο ποια θα ήταν αυτή.
Πολλά είπα, ε;
:-)

 
At 2/13/2007 05:48:00 μ.μ., Blogger Old Boy said...

Ωραία, τώρα που είπαμε και το τέλος της ταινίας ολοκληρώσαμε το έργο μας :(
Πάντως Κώστα κι εγώ το τέλος κάθε άλλο παρά ως χάπι εντ δεν το είδα.

 
At 2/14/2007 08:40:00 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Ε, συγνώμη. Σβήσε το προηγούμενο σχόλιο. :(

 
At 2/14/2007 12:26:00 μ.μ., Blogger toolman said...

πολύ καλή ταινία, με πολλές αλληγορίες και μηνύματα κρυμμένα προς πάσα κατεύθυνση.
να σημειωθεί πως ο σκηνοθέτας κάνει ταινίες μαζικής κατανάλωσης,βλ. blade 2 , για να μαζεύει λεφτά και να μεγαλώνει το budget και να φτιάχνει ταινίες που πραγματικά θέλει, βλ. ο λαβύρινθος.
σωστός ο del toro!

 
At 2/14/2007 10:10:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

πολύ ενδιαφέρουσα η ανάλυση σας για την δομή της ταινίας.
ένα σχόλιο για το αίμα και το βασανισμό. προσωπικά από ένα σημείο και μετά άρχισα να ιδρώνω , είκοσι λεπτά αργότερα είχα σχεδόν λιποθυμήσει στην καρέκλα μου, χωρίς να μπορώ να συνέλθω. δε μου έχει συμβεί ποτέ στο σινεμά παρά μόνο απέναντι σε θέα σχετική με ιατρικά γεγονότα. δεν είναι αυτό το ζητούμενο στην τέχνη, να προκαλεί έντονο συναίσθημα; ''υπακοή για την υπακοή'' λέει ο γιατρός στον 'άρρωστο' λοχαγό, που τον κατατρέχει ο ηρωισμός του πατέρα στο νοσηρά δομημένο σύμπαν του, που καταρρέει. ο γιος δεν θα μάθει ποτέ. είχα την εντύπωση ότι ο καθένας ανήκε σε ένα άλλο κόσμο, τον οποίο επέλεξε να υπηρετήσει με όποιο τίμημα.
το 'κακό' είναι ότι ηθελημένα η ταινία χορεύει πάνω στο διαρκή συμβολισμό, οπότε ο Ντελ Τόρο ή είναι ένας βαθιά διανοούμενος σκηνοθέτης ή θα φάει καμιά σούπα εξερχόμενος από μελλοντικό λαβύρινθο!
καλό το site για το μεξικάνικο cinema!!!!!!!

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home